Want de Europese Centrale Bank (ECB) publiceert maandag 28 juni het
maandelijkse rapport over de in Europa in omloop zijnde geldhoeveelheid.
Financieel analisten kijken reikhalzend uit naar ieder kruimeltje informatie
dat hen inzicht kan verschaffen in of en hoe banken geld lenen aan
bedrijven. Het plotselinge dichtdraaien van de kredietkraan door banken aan
elkaar en aan het bedrijfsleven was de lont in het kruitvat van de diepe
recessie die de wereld trof in 2008 en 2009.
Er zijn signalen dat het weer die kant op kan gaan dankzij de Zuid-Europese
schuldencrisis. Volatiliteitsindexen als de VIX lopen opnieuw op, en banken
zouden terughoudender zijn geworden met lenen aan elkaar.
De reden daarvoor is duidelijk. De gedachte heeft postgevat in financiële
markten dat grote Europese banken flink moeten gaan afschrijven door
verliezen op hun Griekse, Spaanse en Portugese bezittingen, zoals
obligaties.
Onnodig geld
De oorzakelijke gedachte is dat banken daar een voorschot op nemen door geld
apart te zetten – geld dat daardoor niet meer uitgeleend kan worden. Sommige
analisten zien het feit dat banken voor recordbedragen hun geld met
renteverlies stallen
bij de ECB als een teken dat banken weer begonnen zijn met oppotten, net als
tijdens de kredietcrisis. Niets is immers veiliger dan de kluizen van de
ECB.
Andere analisten zijn minder pessimistisch en stellen dat banken het goedkoop
in de markt geïnjecteerde geld van de ECB gewoon weer terug zetten omdat ze
er niets mee kunnen. Ze wijzen erop dat, in tegenstelling tot het hoogtepunt
van de kredietcrisis, banken nog maar weinig geld lenen van de ECB. Dat
terwijl dit met de lage rente uiterst voordelig is. Je zou dus kunnen
concluderen dat de banken zwemmen in het geld en eenvoudig geen liquiditeit
meer willen. Dat is mooi, maar het zegt nog steeds weinig over de
kredietverstrekking aan bedrijven.
Banken zelf zeggen ook dat er weinig aan de hand is. Ze zijn terughoudender
geworden met het uitlenen van geld maar dat komt doordat lenen vóór de
kredietcrisis misschien wel iets te makkelijk was, met te flexibele
voorwaarden. Vooralsnog hebben grote bedrijven weinig moeite met het uit de
markt halen van geld door de uitgifte van obligaties, meldt ook de
maandelijkse obligatiemarkt-monitor van zakenbank Theodoor Gilissen. Maar
goed, ook dit zegt nog weinig over de vraag of bedrijven makkelijk krediet
kunnen krijgen.
Inzichtelijk
Daarom zijn de cijfers van de ECB over de monetaire ontwikkelingen in de
eurozone van belang. Die geven niet alleen een inkijkje in de in omloop
zijnde geldhoeveelheid, maar omdat het de eerste officiële cijfers zijn over
de woelige maand mei - toen de noodhulppakketten voor noodlijdende
schuldenlanden werden gepresenteerd - geven ze ook een inzicht in de
nervositeit in het financiële systeem.
Het zal financiële markten helpen om te weten of de leningen aan bedrijven in
de maand mei weer onder de nullijn doken, of dat de voorzichtig stijgende
trend doorzet.
Is het laatste het geval, dan is dat reden om iets minder bang te hoeven zijn
voor een nieuwe economische dip. De meeste Europese regeringen kondigden
ingrijpende bezuinigingsplannen aan. Economen waarschuwen dat dit gevaarlijk
is omdat nu stoppen met stimuleren door te bezuinigen op de uitgaven, de
economische heropleving de nek om zouden kunnen draaien. Maar als nou blijkt
dat de kredietvoorziening door banken aan het bedrijfsleven aantrekt, zal
die angst afnemen en zal er meer rust in de markten komen.
En rust, dat is nu precies wat de wereldeconomie wel even kan gebruiken.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl